Έρευνα για υδρογονάνθρακες στην Ήπειρο και στην υπόλοιπη Ελλάδα
Ιστορικό των ερευνών
Η έρευνα Υ/Θ στην Ελλάδα χρονολογείται από στις αρχές του
20ου αιώνα, με τις πρώτες γεωτρητικές εργασίες να
εκτελούνται από εταιρείες όπως η London Oil Development, HELLIS,
PAN-ISRAEL, DEILMAN-ILIO στις περιοχές Έλος Κερί Ζακύνθου, ΒΔ.
Πελοπόννησο και Έβρο.
Το 1960 ξεκινά μια συστηματικότερη προσπάθεια από το τότε
Υπουργείο Βιομηχανίας με τη συνδρομή του ΙΓΜΕ και σύμβουλο το
Γαλλικό Ινστιτούτο πετρελαίων (IFP). Πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες
γεωλογικές κυρίως έρευνες στη χερσαία Ελλάδα και εκτελέστηκαν 17
γεωτρήσεις μικρού βάθους. Την ίδια περίοδο, μεγάλες εταιρείες
πετρελαίων έλαβαν παραχωρήσεις, όπως η BP (Αιτωλοακαρνανία), ESSO
(ΒΔ Πελοπόννησο, Ζάκυνθο, Παξοί), HUNT (Θεσσαλονίκη), TEXACO
(Θερμαϊκός), CHEVRON (Λήμνος), ANSCHUTZ (Θεσσαλονίκη-Επανομή)
και OCEANIC-COLORADO (Θρακικό πέλαγος), οι οποίες πραγματοποίησαν
περισσότερες από 40 γεωτρήσεις σε ξηρά και θάλασσα. Οι περισσότερες
από τις γεωτρήσεις αυτές διέτρησαν γεωλογικούς στόχους με
ενθαρρυντικές ενδείξεις υδρογονανθράκων και συνέβαλαν στον
εμπλουτισμό της γεωλογικής γνώσης και στην ενίσχυση της πεποίθησης
για τις θετικές δυνατότητες της Χώρας. Αποτέλεσμα βεβαίως των
ερευνών αυτών ήταν η ανακάλυψη των πρώτων εκμεταλλεύσιμων
κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή της Θάσου – κοίτασμα πετρελαίου
Πρίνος και κοίτασμα φυσικού αερίου Ν. Καβάλας- από την OCEANIC
(1971-1974).
Το 1975 ιδρύεται η ΔΕΠ Α.Ε και ψηφίζεται από την Ελληνική Βουλή ο
πρώτος Νόμος για τις έρευνες υδρογονανθράκων (ν. 468/76). Το 1985
ιδρύεται η ΔΕΠ ΕΚΥ θυγατρική της ΔΕΠ Α.Ε, ενώ το 1995 ψηφίζεται ο ν.
2289/95 που αναμόρφωσε το αδειoδοτικό καθεστώς σύμφωνα με τη σχετική
κοινοτική οδηγία. Στις ΔΕΠ & ΔΕΠ-ΕΚΥ παραχωρήθηκαν από το Ελληνικό
Δημόσιο 24 ερευνητικές άδειες σε περιοχές στην ξηρά και τη θάλασσα
χωρίς διαγωνισμό. Εκτελέστηκαν 73.000 χιλιόμετρα
σεισμικών 2D και 2.500 τ. χιλ. σεισμικών 3D, καθώς και 73
ερευνητικές γεωτρήσεις βασισμένες στις σεισμικές έρευνες.
Αποτέλεσμα της ως άνω ερευνητικής δραστηριότητας ήταν η ανακάλυψη
του κοιτάσματος πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή του Κατάκολου
και του κοιτάσματος φυσικού αερίου στην Επανομή Θεσσαλονίκης,
καθώς και ενδιαφέρουσες συγκεντρώσεις βιογενούς αερίου. Η γνώση του
γεωλογικού χώρου ενισχύθηκε σημαντικά, η αξιολόγηση των περιοχών
ενδιαφέροντος συστηματοποιήθηκε και η συλλογή και δημιουργία
εκτεταμένου αρχείου δεδομένων αποτελεί μια σοβαρή βάση για ένα νέο
εγχείρημα.
Το 1996, πραγματοποιήθηκε ο πρώτος διεθνής γύρος παραχωρήσεων
6 περιοχών όπως αυτές παρουσιάζονται στην Εικόνα 1.
Παραχωρήθηκαν τελικά 4 περιοχές στη Δ. Ελλάδα: ΒΔ
Πελοπόννησος & Αιτωλοακαρνανία στην εταιρεία Τriton και Ιωάννινα &
Δ. Πατραϊκός κόλπος στη εταιρεία Enterprise Oil. Επενδύθηκαν
85 εκατ. €. σε σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις. Οι έρευνες δεν
απέδωσαν, αλλά και οι γεωτρήσεις δεν έφθασαν το βάθος που προέβλεπαν
οι αρχικές συμφωνίες. Δεν διερευνήθηκαν δύο σημαντικοί στόχοι:
Στα Ιωάννινα με την εγκατάλειψη της βαθιάς
γεώτρησης (4.000 μ.) λόγω
σοβαρών τεχνικών προβλημάτων από την εταιρεία Enterprise Oil και στο
Δ. Πατραϊκό κόλπο όπου δεν εκτελέστηκε η
προγραμματισμένη γεώτρηση λόγω αποχώρησης της εταιρείας Triton
(εξέπεσε εγγυητική επιστολή $8 εκατ.). Οι εταιρίες αποχώρησαν το
2000-2001.
Το 2007, με τροπολογία στο ν. 3587/2007 (άρθρο 20) το Ελληνικό
Δημόσιο ανακάλεσε όλες τις παραχωρήσεις στις ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ/ΕΛΠΕ (μετά
την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠ ΕΚΥ & την αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης
της ΕΛΠΕ ΑΕ), οι οποίες επανέρχονται στο ΥΠΕΚΑ πλην εκείνων που η
ΕΛΠΕ ΑΕ συμμετέχει στην ευρύτερη περιοχή του Πρίνου.
Ήπειρος Βόρειο Τμήμα-Ιωάννινα ( Χάρτης 2)
Ενδιαφέρουσα περιοχή για βαθείς στόχους σε έντονα ορεινό
ανάγλυφο. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί υψηλού κόστους σεισμική και
γεωτρητική έρευνα για τον εντοπισμό πετρελαιοπιθανών γεωλογικών
στόχων σε μεγάλα βάθη (> 4.000 μ.).
Η γεώτρηση σε μία μεγάλη πετρελαιοπιθανή γεωλογική δομή δεν
ολοκληρώθηκε για τεχνικούς λόγους (υψηλές πιέσεις) και η περιοχή
επεστράφη από την κοινοπραξία που είχε τα δικαιώματα (2002, 1ος
Γύρος Παραχωρήσεων).
Η ανακάλυψη κοιτάσματος υδρογονανθράκων στους βαθείς αυτούς
στόχους, θα αναβαθμίσει εντυπωσιακά το πετρελαϊκό ενδιαφέρον για την
ευρύτερη περιοχή της Δ. Ελλάδος. Πρώτες εκτιμήσεις για εκτιμώμενα
απολήψιμα αποθέματα ανέρχονται σε 50-80 ΜΜbbls.
Η περιοχή αξιολογείται θετικά και εκτιμάται ότι θα προσελκύσει
επενδυτικό ενδιαφέρον λόγω και της γειτονίας της με την Αλβανία η
οποία διαθέτει ανάλογα πετρελαϊκά συστήματα .
Χάρτης 2-
Ήπειρος Βόρειο Τμήμα-Ιωάννινα